การเพาะปลากัดไทย

ผมมองว่ามันเป็นเรื่องละเอียดอ่อนมากกกกกก!!ถ้าจะปล่อยปลาคืนธรรมชาติ

- ปลาแต่ละแหล่ง ที่นำมาผสม คิดว่าแท้ 100% ไหมครับ (บางตัวเหมือนแท้แต่ไม่แท้ บางตัวเหมือนไม่แท้แต่แท้ ก็มี ตอบยาก!!)
- ปลาแต่ละแหล่ง มันมีลักษณะเฉพาะแหล่งของมันอยู่แน่นอน ถ้านำไปปล่อยแหล่งอื่น ก็จะทำให้ปลาแหล่งอื่นๆ สูญเสียลักษณะเฉพาะไปได้   Ex, smagdina หางดอก กับ หางปกติ นั่นก็เป็นลักษณะเฉพาะ  

ถ้าคิดอนุรักษ์และทำได้ง่ายๆ โดยไม่ต้องคิดให้มาก ก็คือ เพาะได้ก็แจก/แบ่ง
ให้ผู้ที่สนใจนำไปเพาะเลี้ยงดีกว่าครับ  เพราะมีคนต้องการอีกเยอะ
ช่วยลดการการจับปลาในแหล่งธรรมชาติได้อีกด้วย



รุ่น F ก็ตามนี้ครับ เหมือนกัน
http://likebeetle.blogspot.com/2010/10/blog-post_05.html

ผมคิดว่า ถ้่่ึาคุณนำปลาจากแหล่งที่มาซึ่งห่างกันมากมาผสมพันธุ์กันแล้วเอาไปปล่อยกลับยังแหล่งเดิม ไม่ว่าจะเป็นที่เอาพ่อพันธุ์มา หรือแม่พันธุ์ก็ตาม แสดงว่าคุณกำลังทำลายความหลากหลายทางพันธุกรรมตามธรรมชาติอยู่ และคุณกำลังทำตัวเป็นผู้คัดเลือก (แทนธรรมชาติ) พร้อมกับการส่งเสริมให้เกิดการผสมและปนเปื้อนทางพันธุกรรม

ทำไมจึงเป็นเช่นนั้่น ปลาที่เกิดและเติบโตในแหล่งน้ำใดแหล่งน้ำหนึ่ง เราไม่รู้ว่ามันอยู่ในแหล่งน้ำนั้นมานานเท่าใดแล้ว และในแหล่งน้ำแต่ละแหล่งก็มีปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมไม่ว่าจะเป็นลักษณะของคุณภาพน้ำ อาหาร ชนิดพันธุ์พืช ตลอดจนสิ่งมีชีวิตกลุ่มต่าง ๆ ทีมันอาศัยอยู่ในแหล่งที่อยู่อาศัยนี้ร่วมกัน ปัจจัยเหล่านี้ล้วนเป็นปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดการปรับตัว (adaptation) และท้ายที่สุดก็หากมันอยู่ในสิ่งแวดล้อมนั้นนานนับหมื่นนับแสนปี ก็เกิดการวิัวัฒนาการเพื่อให้เหมาะสมกับสิ่งแวดล้อมนั้น

ในสภาพธรรมชาติ ปลากัดเป็นปลาที่สามารถอพยพตามการท่วมหลากของน้ำได้ดีมาก ดังนั้นในกลุ่มของแหล่งน้ำที่มีการเชื่อมต่อเข้าด้วยกันเมื่อถึงน้ำหลาก จึงเป็นเขตแดนในการแพร่กระจายของปลา แต่ว่าในลุ่มน้ำที่ต่างกันและไม่เชื่อมต่อกันเนื่องจากมีสิ่งกีดขวามตามธรรมชาติเช่น ภูเขาหรือทะเล ก็จะทำให้ปลาไม่สามารถติดต่อกันได้ และมีโอกาสในการมาผสมข้ามพันธุ์กันน้อยมาก

ทีนี้มาตูตัวอย่างของคุณ คุณจะเอาปลาจากที่อื่นมาผสมกับปลาจากเพชรบุรี แล้วเอาไปปล่อยในพื้นที่เพชรบุรี อย่างนี้จะเป็นไปได้ ถ้าคุณเอาปลาจากลุ่มน้ำเดียวกันในเพชรบุรีมาผสมกัน แต่ว่ามันจะไม่ได้หากคุณเอาปลาจากแหล่งอื่น (ตัวอย่างที่ยกมาคือตราด)มากผสมกับปลาเพชรบุรี แล้วเอาไปปล่อย เพราะอะไร มันมีงานวิจัยเหตุการณ์จริงมาสนับสนุนมากมาย ว่ามันมีข้อเสียต่อธรรมชาติแต่บางทีมันดีสำหรับคน (ตราดกับเพชรบุรีเคยเป็นแหล่งน้ำจืดเชื่อมกันเมื่อหลายหมื่นปีมาแล้ว แต่ปัจจุบันไม่ได้เชื่อมกันโดยตรงแล้ว)

ในอเมริกา มีการทดลองหาความหลากหลายทางพันธุกรรมของปลาในกลุ่ม darter ชนิดเดียวกันที่มาจากแหล่งต้นน้ำและปลายน้ำ พบว่ามีความแตกต่างของพันธุกรรมเล็กน้อย ถ้าปลาทั้งสองกลุ่มถูกตัดขาดด้วยสิ่งกีดขวางที่มนุษย์สร้างขึ้นเช่นเขื่อน หรือสิ่งกีดขวางอื่นๆ พบว่าปลาชนิดนี้จะมีความแตกต่างทางพันธุกรรมกันมากขึ้นและ มี score ของความหลากหลายที่ลดลงแสดงให้เห็นว่าปลามีการผสมแบบเลือดชิดมากขึ้น ซึ่งเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์มากตามไปด้วย แต่ถ้าประขากรทั้งสองกลุ่มมีความหลากหลายทางพันธุกรรมและมีจำนวนที่มากพอ สุดท้ายปลาทั้งสองก็จะแยกกันเป็นคนละชนิดโดยเด็ดขาด

ในเมืองไทย ปลากัดนี่แหละ เซียนปลาอยากได้ปลากัดกัดเก่ง กัดทน ก็จะไปเลือกปลาในแหล่งน้ำธรรมชาติเอาตัวเก่ง ๆ ออกไปกัด บางส่วนตายคาสนามรบ บางส่วนถูกเอาไปผสมกับปลากัดกลุ่มอื่น (กรณีลูกสังกะสี) เมื่อได้ลูกผสมออกมาแล้วก็เอาแต่ตัวเก่ง ๆไปกัดต่อ พวกไม่เก่ง ก็สาดลงแหล่งน้ำ เรียกกันว่าลูกสาด ปรากฏว่าลูกสาดปรับตัวเก่งกว่า หากินเก่งกว่า ปลาป่าเจ้าถิ่นของแท้ดั้ง สุดท้ายแหล่งน้ำนั่นก็เลยมีแต่ลูกสาด เป็นปลาเด่น เราหาปลากัดแท้ในแหล่งเดิมได้ยากมาก

ที่กล่าวมานี้จะชี้ให้เห็นว่า คำถามที่คุณถามว่าเป็นไปได้ไหมกับการอนุรักษ์แบบเพาะปล่อย ผมคิดว่าเป็นไปได้ครับ แต่ว่ามันจะเป็นโทษมากกว่าหากเอาลูกผสมไปปล่อย เอาลูกแท้ไปปล่อยดีกว่า การเอาปลาจากธรรมชาติมาขยายพันธุ์แล้วเอาไปปล่อยในแหล่งเดิม (เรียกว่า อนุรักษ์นอกถิ่นกำเนิด, ex situ conservation มั้งถ้าจำไม่ผิด) เหมือนจะมีแนวทางให้กระทำการอย่างที่ว่าอยู่ คิดว่าถ้าจะให้ดีก่อนปล่อยเรา น่าจะต้องสอนปลาเราให้หากินตามธรรมชาิติเป็นและกลัวมนุษย์ พร้อมกับการสำรวจว่าแหล่งที่ีเราเอาไปปล่อยมันอยู่ในสภาพดีพอ จนกระทั่้งปลาที่เราปล่อยจะสามารถดำรงชีวิตจนออกลูกออกหลานได้หรือเปล่า

ปล. ดูแผนภาพ F ประกอบนะครับ F เนี่ย สมัยผมเรียนพันธุศาสตร์ อาจารย์สมัยเก่า ท่านจะเรียกว่าว่า ชั่ว (อายุ) ที่ คือถ้าเอาปลาป่ามาจากธรรมชาติ มาเป็นพ่อแม่พันธุ์ (ในแผนภาพคือ WD/FO) ลูกปลาที่ได้เป็นชั่วที่ 1 หรือ F1 เอา F1 ผสมกันเอง ได้ลูกออกมาเป็นชั่วที่ 2 หรือ F2 อย่างนี้ไปเรื่อยๆ กรณีในรูป ถ้าเอาลูกผสม F ต่าง ๆ ไปผสมกับพ่อแม่พันธุ์ดั้งเดิม จะได้ลูกผสม cross back เขาจะย่อยเป็น CB1

ท่านอาจารย์สมหมายตอบได้ใจมากมาย

เพาะแจกเป็นทางออกที่ดีครับ


แต่.....

พวกที่รับของแจกไป ควรศึกษาและพยายามเพาะให้ได้แล้วนำกลับมาแจกคืนบ้างนะครับ