ถามเรื่อง เงื่อนไขด้านเวลา ในการถูกกำหนดให้เป็น Alien Species

รู้สึกว่าจะพิจารณาที่มา ที่พบ และผลกระทบเป็นสำคัญ อย่างปลาไนเข้ามาจนกลายเป็นปลาไทยในหลายๆตำราแล้ว แต่มันก็ยังคงเป็นชนิดต่างถิ่นที่พบในแหล่งน้ำมากมายอยู่ดีครับ  บางชนิดไม่สามารถแพร่พันธุ์เองในธรรมชาติได้ แต่ก็มีคนเพาะปล่อย ก็ยังถือว่าต่างถิ่นด้วยเช่นกัน

การเป็นสัตว์ต่างถิ่นนั้น ผมมั่นใจว่าเขาไม่ได้เอาเขตแดนประเทศเป็นตัวกำหนดครับ แต่เอาเขตสัตว์ภูมิศาสตร์มาเป็นตัวหลัก นอกจากนี้ยังดูว่าสัตว์ชนิดนั้นๆมีเขตและลักษณะการกระจายพันธุ์อย่างไรมาด้วย ถ้าเป็นสัตว์ทะเลก็ต้องมาดูกระแสน้ำด้วย ฯลฯ แล้วต่างถิ่นนั้นอาจเกิดภายในประเทศเดียวกันก็ได้ เช่น เอาปลากัดทุ่งภาคกลาง (Betta splendens) ไปปล่อยที่นครศรีธรรมราช ก็ถือว่าต่างถิ่นแล้ว เพราะถิ่นเดิมไม่มีปลากัดชนิดนี้ แต่มีปลากัดทุ่งชนิด Betta imbelis อยู่ ซึ่งต่างถิ่นระดับนี้ส่วนใหญ่บ้านเรายังละเลยอยู่มาก แต่ถ้าข้ามทวีปมาแล้วก่อผลกระทบทางลบชัดเจนถึงมาให้ความสำคัญ  ไอ่ที่มาอยู่นานมากนั้นก็ไม่นับเป็นสัตว์ท้องถิ่นอยู่ดีครับ แค่คนที่ไม่รู้อาจคิดว่าเป็นสัตว์ท้องถิ่นเท่านั้น  ส่วนการอพยพมาเองนั้นก็คงต้องพิจารณาหลายๆอย่างประกอบด้วย เช่น เป็นเส้นทางอพยพปกติ หรือเป็นแนวที่เปลี่ยนแปลงเล็กน้อยก็คงไม่เป็นอะไร แต่ถ้าเปลี่ยนแปลงมาก เขาก็คงไม่ว่านก แต่น่าจะมาคิดถึงสาเหตุการเปลี่ยนเส้นทาง แน่นอนว่ามันสะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงของโลกอย่างรุนแรงแน่ๆ สำหรับนกที่ปกติไม่ค่อยอพยพไปไหน มันมักมีปัจจัยจำกัดอยู่แล้วที่มาเป็นตัวกั้น หากมันข้ามออกมาก็ต้องมีการเปลี่ยนแปลงอะไรหนักๆอีกนั่นแหละ ซึ่งเป็นกลไกทางธรรมชาติร่วมด้วยเสมอ(แม้บางทีเกิดจากคนเหนี่ยวนำ เช่น เปลี่ยยนพื้นที่ป่าเป็นทุ่ง) การที่จะให้เป็นสัตว์ต่างถิ่นก็คงพิจารณาการนำพาสิ่งมีชีวิตนั้นๆโดยตรงจากคน ไม่ว่าตั้งใจหรือไม่ก็ตาม ผมก็มั่นใจว่ามีเกณฑ์พิจารณาว่ามันมาเองหรือบังเอิญติดคนหรือของที่คนส่งมาครับ ซึ่งส่วนใหญ่สามารถตรวจสอบย้อนกลับได้

เดี๋ยวนี้พบว่า เหยี่ยวเพเรกรินชนิดอพยพบางตัวเริ่มปักหลักหากินในเมืองไทย(แต่ยังไม่มีรายงานสืบพันธุ์) เพราะมีแหล่งเหยื่อและทำเลที่เหมาะแก่การไล่ล่า กรณีนี้ไม่แน่ใจว่าจะจัดด้วยหรือเปล่า

ส่วนกรณีดิงโก้ ถ้าจะสรุปว่าเป็นต่างถิ่น ก็อาจจะไม่ผิดในแง่วิชาการ แต่ถ้าจะเอานโยบายจับออกหรือล่าทำลาย (แบบเดียวกับที่จัดการ Invassive Alien ทั่วไป) น่าจะเกิดผลเสียมากกว่าผลดี เพราะมันได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของระบบแล้ว หลังจากที่นักล่าชนิดเดิมสูญพันธุ์ไป

อย่างนั้นเจ้าปากห่างก็คงได้สัญชาติไทยแล้วซิ..แทบจะกินนอนในบ้านแล้ว..จากทำรังบนต้นไม้เริ่มขยับมาตามหลังคาแล้ว

ปากห่างแต่เดิมพบแต่ที่ราบลุ่มภาคกลาง ปัจจุบันกระจายเหนือใต้มากขึ้น และมีพบหากินในเขตชายเลนแล้วด้วยซ้ำ

แล้วอย่าง (ยกตัวอย่างดีกว่าครับ) เช่นเอาเสือตอเขมรหรือ เทพาน้ำโขงมาปล่อยเจ้าพระยา แบบนี้ผมเคยอ่านผ่านตาคร่าวๆมานานแล้วว่ามีผลกระทบกับประชากรเดิมมากๆเหมือนกัน(รายงานท่านกล่าวถึงปลาดุก) แบบนี้เขาเรียกว่าอะไรมีชื่อเรียกเฉพาะเลยไหมครับ